Kuchnia dla osoby niepełnosprawnej – jak ją zaprojektować?

Osoba starsza, która nagle lub stopniowo traci sprawność, wymaga dostosowania otoczenia do jej potrzeb. Jednym z najbardziej kłopotliwych w planowaniu pomieszczeń jest kuchnia. Jak ją urządzić, by była dostępna dla naszego bliskiego oraz funkcjonalna dla innych domowników? Jakie ułatwienia dla niepełnosprawnych warto wprowadzić we własnym domu? Opowiemy o tym w dzisiejszym artykule.

Ułatwienia dla niepełnosprawnych w domowej kuchni

Liczba niepełnosprawnych Polaków stale rośnie – szacuje się, że obecnie jest to około 7 milionów osób. Wielu z nich, szczególnie osoby starsze i chore, pozostają pod opieką innych członków rodziny. Trudno się więc dziwić, że we własnym domu, wśród bliskich, seniorzy chcą zachować choć częściową niezależność. Jednym ze sposobów na utrzymanie rodzica lub dziadka we względnej sprawności jest odpowiednie zaprojektowanie mieszkania. Specjalistyczny sprzęt i inne ułatwienia dla niepełnosprawnych zwiększają bezpieczeństwo seniora, a także dostępność wszystkich miejsc w domu.

Jednym z pomieszczeń, które należy jak najszybciej zaaranżować na nowo, jest kuchnia. Ma to znaczenie szczególnie wtedy, gdy nasz rodzic lub dziadek korzysta na co dzień z wózka inwalidzkiego. Podczas projektowania kuchni warto zwrócić uwagę na dostęp do szafek, lodówki, zlewu czy piekarnika. Będzie to o tyle trudniejsze, iż osoba na wózku potrzebuje większej ilości miejsca. Nie każde mieszkanie czy dom będzie miało wystarczający do tego metraż. Czasami liczy się każdy dodatkowy centymetr, co powoduje, że dostępny obszar roboczy znacznie się zmniejsza. Projektując kuchnię, skupmy się więc na tak zwanym „trójkącie roboczym”, czyli zlewie, lodówce i kuchence. Powinny one znajdować się blisko siebie, tak, by osoba niepełnosprawna mogła sięgać do nich, nie ruszając się z miejsca.

Projekt kuchni dla osoby niepełnosprawnej: szczegóły

Co trzeba wziąć pod uwagę, planując wymiary i wygląd kuchni dla niepełnosprawnego bliskiego? Istnieje 5 obszarów, które są szczególnie ważne. Pierwszy z nich to blaty kuchenne. W standardowej kuchni są one umieszczone na wysokości 85 cm. To zbyt wysoko dla osoby starszej na wózku – prawdopodobnie nie będzie mogła z nich korzystać. Warto więc zainstalować wszelkie blaty robocze nieco niżej, na wysokości 70-80 cm. Pozostawmy pod nimi miejsce na nogi, tak, by senior mógł wygodnie z nich korzystać. Dobrym pomysłem są też półki wyciągane z blatu. Kolejna ważna rzecz to zlewozmywak. Pod nim również powinna znaleźć się wolna przestrzeń dla wózka inwalidzkiego. Dopilnujmy, by odpływ znalazł się z tyłu zlewu, a rury były zabudowane lub dobrze izolowane. Ustawmy temperaturę wody tak, aby nasz bliski przez przypadek się nie poparzył. Kran powinien mieć długi, wygodny uchwyt albo działać na dotyk.

Jakie jeszcze ułatwienia dla niepełnosprawnych mogą znaleźć się w kuchni? Są to chociażby łatwo dostępne szafki. Można wykonać je na wymiar i nieco obniżyć, tak, by nasz rodzic lub dziadek mógł do nich swobodnie sięgnąć. Niech najczęściej używane przedmioty znajdą się w zasięgu jego ręki albo w najniższych szufladach. Na rynku można spotkać szafki, które zamykają się automatycznie – to również bywa dużym ułatwieniem dla osoby na wózku. Bardzo ważne jest też rozmieszczenie urządzeń kuchennych. Włączniki w kuchence powinny znajdować się z przodu. Senior nie będzie musiał sięgać przez gorący palnik, aby go wyłączyć. Zmywarka niech będzie zainstalowana nieco wyżej; wybierzmy też piekarnik z bocznymi drzwiczkami. Uważajmy też na stoły i krzesła znajdujące się w kuchni. Powinny być tak dobrane i usytuowane, żeby nie utrudniały osobie starszej przemieszczania się.

Inteligentny dom, czyli nowoczesne ułatwienie dla niepełnosprawnych

Opieka nad osobą starszą, w dodatku niepełnosprawną, bywa wyzwaniem, zwłaszcza gdy jest to człowiek schorowany. Takiemu seniorowi często jest po prostu zimno, nawet jeśli my – młodsi – czujemy się komfortowo. Kluczem do sukcesu jest więc utrzymanie w domu odpowiedniej temperatury. Dziś wszelkie kuchenne urządzenia są zasilane elektrycznie, rzadziej za pomocą gazu. Te źródła energii nie dają takiego ciepła, jak dawne piece kaflowe. I chociaż mimo wszystko kuchnia nadal jest najcieplejszym miejscem w wielu domach, warto rozważyć zainstalowanie w niej ogrzewania podłogowego. W ten sposób senior jeżdżący na wózku nie zmarznie. Natomiast w lecie przyda się klimatyzacja, która pozwoli przetrwać dokuczliwy upał.

To nie wszystkie ułatwienia dla niepełnosprawnych, jakie można zainstalować w kuchni. Na rynku dostępne są urządzenia, które zadbają o bezpieczeństwo naszego bliskiego. Doskonałym pomysłem jest tutaj skorzystanie z dobrodziejstw współczesnej technologii. Sprawdzą się czujniki ruchu, które sterują światłem i temperaturą. Warto też zainwestować w alarmy oraz wykrywacze dymu. Poinformują nas oraz naszego bliskiego chociażby o ulatniającym się gazie albo zagrożeniu pożarem. W domu rodzica czy dziadka dobrze jest również zainstalować system umożliwiający wezwanie pomocy. Przyda się on nie tylko w kuchni, ale i w każdym innym pomieszczeniu. W razie potrzeby senior będzie mógł szybko wezwać nas lub pomagającą mu opiekunkę osób starszych.

Jak zatem widać, urządzenie kuchni dla osoby niepełnosprawnej nie jest łatwe. Wystarczy jednak znać kilka zasad aranżacji takiego pomieszczenia, a wszystko się uda. Najważniejszą kwestią jest wygoda i bezpieczeństwo naszego bliskiego – i o tym zawsze warto pamiętać.