Niepełnosprawność bliskiej osoby starszej

Diagnoza niepełnosprawności potrafi wywrócić życie seniora i jego bliskich do góry nogami. Nie jesteśmy pewni, w jaki sposób radzić sobie na co dzień z tym faktem. Nie wiemy też, w jakim stopniu zmieni się życie całej rodziny. W naszych głowach rodzi się wiele pytań. Czy jedna osoba będzie musiała wziąć na siebie rolę opiekunki osoby starszej? Jak będzie wyglądała rehabilitacja? Czy rodzic lub dziadek ma szansę na zbudowanie choć częściowej sprawności? Odpowiedzi z pewnością udzielą nam lekarze. Warto jednak oprócz tego dowiedzieć się, jak powinna przebiegać opieka nad niepełnosprawnym seniorem.

Kiedy członek rodziny staje się opiekunem seniora

Zajmowanie się niepełnosprawnym bliskim to duże wyzwanie. Często zdarza się, że jest ono dla świeżo upieczonego opiekuna sporym obciążeniem. Ułatwieniem może być odpowiednio dopasowany sprzęt rehabilitacyjny – ale to nie wszystko. Warto oprócz tego pamiętać o podstawowych zasadach opieki nad osobami starszymi z niepełnosprawnością. Nie ogranicza się ona bowiem tylko do mycia, ubierania czy karmienia. Znajomość techniki podnoszenia czy obracania osoby chorej jest bardzo ważna, ale mogą nam pomóc w tym chociażby pionizatory. Równie istotną, a często zapominaną kwestią okazuje się wsparcie psychiczne.

Diagnoza niepełnosprawności to trudny moment dla osoby starszej. Towarzyszy mu ból, obawa i świadomość zależności od innych. Chory nie wie, czy w przyszłości odzyska sprawność, czy już zawsze będzie musiał polegać na rodzinie. W rezultacie jego nastrój znacznie się obniża: senior może być nerwowy, rozdrażniony lub przygnębiony. Jeśli ten stan trwa dłużej, może prowadzić do depresji. Warto więc wiedzieć, jak wspierać swojego bliskiego. Najlepszym wyjściem będzie wysłuchanie chorego i rozmowa z nim. Nie musimy pocieszać osoby starszej za wszelką cenę. Często wystarczy zdanie „jestem tu dla Ciebie, jeśli będziesz mnie potrzebował, zawsze możesz się do mnie zwrócić”.

Jak opiekować się starszą, niepełnosprawną osobą?

Pierwszą zasadą opieki nad seniorem z niepełnosprawnością jest stawianie mu wyzwań. Chodzi tutaj przede wszystkim o zachęcanie do ćwiczeń i rehabilitacji. Pozwalajmy też rodzicowi czy dziadkowi wykonywać te czynności, które jest w stanie zrobić. Nie wyręczajmy go we wszystkim, gdyż w ten sposób łatwo może się zniechęcić do podejmowania prób.

Druga zasada to szacunek. Opiekun lub opiekunka osoby starszej niepełnosprawnej musi – nie ukrywajmy – pomagać jej w wielu codziennych czynnościach. Jeśli chcemy na przykład podnieść seniora, ubrać go czy umyć mu głowę, zawsze informujmy go o tym i pytajmy o zgodę. Dobrze jest też podkreślać sprawczość osoby starszej. Jak to zrobić? Poprośmy ją o aktywne wsparcie podczas przenoszenia czy pomocy w poruszaniu. Jeśli senior zaangażuje się w codzienność, poczuje się lepiej i pewniej.

Trzecia zasada: jeżeli nie znamy pewnych technik lub procedur, lepiej nie ryzykować ich stosowania. Możemy bowiem zaszkodzić naszemu bliskiemu. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zatrudnienie wykwalifikowanej opiekunki osób starszych. Taka osoba wie dokładnie, jak zajmować się niepełnosprawnym seniorem i jak obsługiwać sprzęt rehabilitacyjny.

I wreszcie ostatnia, równie ważna zasada: opiekun osoby starszej nie powinien zapominać o sobie. Z diagnozą niepełnosprawności wiąże się wiele emocji, przede wszystkim tych trudnych. Pamiętajmy, że mamy prawo do smutku, złości, frustracji czy poczucia bezsilności. Te emocje nie są ani gorsze, ani mniej ważne, a przede wszystkim pomagają poradzić sobie z trudną rzeczywistością. Jeżeli jest taka możliwość, zaangażujmy do pomocy inne osoby z rodziny albo profesjonalną opiekunkę. To pozwoli nam nieco odetchnąć i zyskać czas na regenerację sił.

O tym opiekunka osoby starszej powinna pamiętać

Kluczową kwestią w opiece nad niepełnosprawnym seniorem jest przystosowanie mieszkania do jego potrzeb. W większości przypadków wystarczy mała zmiana w aranżacji wnętrza i zainstalowanie kilku pomocnych gadżetów. Dzięki temu życie naszego rodzica czy dziadka stanie się o wiele łatwiejsze. Oczywiście to, w jakim stopniu przearanżujemy mieszkanie, zależy od naszych możliwości – także finansowych. Nie każde rozwiązanie będzie się dało wprowadzić, a może się też okazać, że nie wszystkie są potrzebne. Osobie poruszającej się o kulach przyda się inna pomoc, niż seniorowi jeżdżącemu na wózku.

Jakie zmiany wprowadzić w domu? Najprościej będzie przestawić kilka mebli, aby utworzyć wygodne ciągi komunikacyjne. Dobrym pomysłem jest też rezygnacja z dywanów i chodników, które utrudniają choremu poruszanie się. Jeśli mamy taką możliwość, zlikwidujmy progi i poszerzmy drzwi. Już kilka drobnych zmian z pewnością poprawi komfort życia osoby niepełnosprawnej.

Codzienna opieka nad niepełnosprawnym seniorem jest nie lada wyzwaniem. Opiekun osoby starszej często nie ma czasu dla siebie, a zmęczenie staje się jego codziennością. Tymczasem każdy z nas potrzebuje oddechu i odpoczynku, chociażby po to, aby z większą energią powrócić do obowiązków. Tylko co zrobić, jeśli nikt z rodziny nie może podjąć się opieki nad bliskim? Rozwiązaniem może być opieka godzinowa, czyli zatrudnienie wykwalifikowanej opiekunki, która codziennie odwiedzi seniora. Nasz bliski zyska profesjonalną pomoc, a my – chwilę wytchnienia.