Wraz z upływem lat u naszych bliskich zmienia się postrzeganie rzeczywistości i codziennych problemów. To, co kiedyś było nie do przeskoczenia, dziś niemal całkowicie traci na znaczeniu. Pojawiają się za to inne wyzwania, którym trzeba sprostać – na przykład starzenie się organizmu. Seniorowi coraz trudniej się poruszać i wykonywać zwykłe czynności. Do tego dochodzi niezrozumienie młodszych pokoleń i obecnego świata. Opieka nad seniorem wymaga więc dużych pokładów cierpliwości i poświęcenia. Co gnębi osoby starsze i jak możemy wesprzeć je psychicznie?
Osoby starsze często przejmują się zdrowiem i samopoczuciem swoich dzieci oraz wnuków. Gdy coś nie idzie tak, jak trzeba, są gotowi rzucić wszystko i pomagać bliskim. Tymczasem jesień życia powinna być dla nich czasem spokoju, odpoczynku i wyciszenia. Powinni zbierać owoce swojej wieloletniej pracy i cieszyć oczy widokiem wnuków. Zdarza się jednak, że rodzic lub dziadek, który chce opiekować się bliskimi, sam tej opieki potrzebuje. Pamiętajmy, że seniorzy często nie proszą o pomoc. A jeśli ktoś inny potrzebuje wsparcia, chętnie go udzielają, gdyż czują się potrzebni. Nie zwracają uwagi na to, że być może nie podołają temu zadaniu. To rodzi stres i niepokój, które wpływają negatywnie na zdrowie. Co możemy zrobić? Przede wszystkim skupmy się na samopoczuciu i rozterkach naszego rodzica albo dziadka. Rozmawiajmy z nim o nich, nie rezygnując jednocześnie z dotychczas poruszanych tematów. Niech nasz bliski czuje się zrozumiany i potrzebny.
Bywają sytuacje, kiedy senior z różnych powodów mieszka samotnie. Rodzina odwiedza go tylko od czasu do czasu. I chociaż osoba starsza dobrze radzi sobie z codziennymi wyzwaniami, coraz trudniej jej pogodzić się z samotnością. Oczywiście nie zawsze jesteśmy w stanie otoczyć naszego bliskiego całodobową opieką. Obowiązki zawodowe i rodzinne pochłaniają większość czasu – i senior z pewnością to rozumie. W takim przypadku dobrym rozwiązaniem jest zatrudnienie profesjonalnej opiekunki osoby starszej. Ona dotrzyma rodzicowi lub dziadkowi towarzystwa na co dzień. Jej obecność będzie też pomocna wtedy, gdy senior cierpi na przewlekłą chorobę, a my nie mamy pełnej wiedzy o tym, jak go pielęgnować.
Technologia ciągle się zmienia, pojawiają się coraz bardziej nowoczesne rozwiązania. Trudno za nimi nadążyć nie tylko osobom starszym, ale nawet dorosłym czy dzieciom. Seniorzy przyglądają się temu rozwojowi, ale wciąż pamiętają, z czym mieli kontakt w młodości. Rozmawiali w budkach telefonicznych, kupowali bilety autobusowe w kiosku lub u kierowcy, a za prąd i gaz płacili w specjalnych placówkach. Nie rozumieją więc współczesnej technologii. To, co miało ułatwiać życie, w rzeczywistości je utrudnia, a zmiana postrzegania świata nie jest prosta. Do głosu dochodzą uprzedzenia żywione do elektroniki, Internetu i sztucznej inteligencji. Zamiast na ułatwieniach, jakie daje technologia, osoba starsza skupia się na tym, z czym nie może sobie poradzić. Jak możemy pomóc naszemu bliskiemu? Dobrym wyjściem będzie na przykład zakupienie telefonu dedykowanego seniorom. Ma on większe klawisze i wyświetlacz, a także jest prosty w obsłudze. Dzięki temu rodzic lub dziadek będzie „na czasie”, a jednocześnie łatwiej i szybciej nauczy się obsługiwać urządzenie.
Jednym z najbardziej dających się we znaki problemów wieku starczego jest utrata samodzielności – stopniowa lub nagła i niespodziewana. W podeszłym wieku organizm nie funkcjonuje już tak sprawnie jak dawniej, zachodzą w nim daleko idące zmiany. Ich skutkiem może być spowolnienie ruchów, a także częściowe lub całkowite unieruchomienie. Senior, który dotychczas wszystko robił sam, a nagle nie daje rady z codziennymi czynnościami, może być sfrustrowany. Trudno mu też pogodzić się z faktem, że odtąd będzie potrzebował pomocy innych ludzi. Opieka nad seniorem tracącym samodzielność może być szczególnie trudna. Bliska osoba może nie chcieć angażować się we współpracę z nami, odmawiać spożywania posiłków czy wykonywania porannej toalety. Zdarza się też, że senior usiłuje w dalszym ciągu radzić sobie sam, nierzadko narażając się na niebezpieczeństwo. Warto wiedzieć, że nie robi nam „na złość”. Rodzic lub dziadek po prostu nie akceptuje sytuacji zdrowotnej, w której został postawiony. Zachowajmy delikatność, nie zmuszajmy go do bierności, a jeśli jest coś, co może wykonać samodzielnie (pod naszym nadzorem), zachęćmy go do tego. Dzięki temu senior poczuje, że wciąż może o sobie decydować.
Wiele osób starszych choruje na schorzenia nieuleczalne – są to na przykład: cukrzyca, choroba Alzheimera, demencja, miażdżyca. Można jedynie łagodzić ich objawy, a mimo tego postępują i coraz bardziej wpływają na codzienne życie. Senior, który jest świadomy, dobrze rozumie, do czego prowadzi jego choroba. W rezultacie coraz bardziej wycofuje się z życia społecznego, a planowanie przyszłości czy rozrywek zastępuje myślenie o śmierci. Osoba starsza nie chce pogodzić się z chorobą, ale mimowolnie się poddaje. Jak pomóc bliskiemu w tak trudnej sytuacji? Postarajmy się, żeby czuł, że zawsze ma wsparcie. Bądźmy obok, odwiedzajmy go, rozmawiajmy z nim, okażmy zrozumienie. I zadbajmy też o siebie, żeby móc nieść pomoc wtedy, gdy będzie potrzebna.