Zasady dobrej opieki nad osobą starszą

Opieka nad rodzicem czy dziadkiem to czasami prawdziwe wyzwanie dla bliskich. Potrzebny jest czas, cierpliwość i nierzadko szereg umiejętności. Do opieki nad osobą starszą trzeba się więc dobrze przygotować. O czym powinniśmy – jako bliscy seniora – wiedzieć i pamiętać?

Opieka nad rodzicem to przede wszystkim zrozumienie

Każdy z nas chce zostać wysłuchany, zrozumiany. Pragniemy, żeby inni poważnie traktowali nasze przeżycia, przemyślenia i wypowiedzi. Rodzic lub dziadek ma podobne potrzeby, tylko nie zawsze jest w stanie je wyrazić. Dlatego seniora należy uważnie słuchać i starać się go zrozumieć. Oprócz uważności na osobę starszą przyda się też spostrzegawczość, odporność na stres, znajomość (i umiejętność zastosowania) zasad pierwszej pomocy oraz łatwość radzenia sobie w każdej sytuacji. Nasz bliski musi wiedzieć, że może na nas polegać. Opieka nad osobami starszymi w domu nie jest więc łatwa. Wymaga delikatności, ostrożności, ale też dużej dozy asertywności. Nie każdy z nas ma też na tyle dużo czasu, żeby poświęcić go w całości bliskiemu, czy umiejętności koniecznych do opieki. Nie ma w tym nic złego, jeśli poprosimy o pomoc kogoś z zewnątrz, najlepiej wykwalifikowaną opiekunkę dla osoby starszej. W ten sposób nasz rodzic lub dziadek otrzyma specjalistyczne wsparcie, a my będziemy mogli po prostu spędzać z nim czas.

Jak powinna wyglądać opieka nad osobami starszymi w domu?

Podstawową kwestią w opiece nad seniorem jest monitorowanie stanu jego zdrowia. Trzeba być czujnym i szybko reagować na każdą niepokojącą dolegliwość, którą zgłasza osoba starsza. Konieczne jest też pilnowanie, aby nasz bliski przyjmował przepisane przez lekarza leki. W podeszłym wieku istotne są też regularne badania diagnostyczne i kontrole u specjalistów. Jeżeli senior cierpi na chorobę przewlekłą, dobrze jest znać jej specyfikę i wiedzieć, jak pomóc mu w razie potrzeby. Opieka nad rodzicem lub dziadkiem to często też pomaganie mu w codziennych czynnościach. Rzeczy, które dla nas są proste, chociażby mycie się, chodzenie czy jedzenie, osobom starszym mogą sprawiać trudność. Warto pamiętać, że pomoc to nie to samo co wyręczanie. Każdy człowiek lubi czuć się samodzielny – także ten starszy. Zadbajmy więc o bezpieczny dom dla seniora. Dobrym pomysłem będzie zatem zainstalowanie w mieszkaniu ułatwień, takich jak uchwyty w łazience, poręcze przy schodach czy antypoślizgowe maty, a także mocniejsze oświetlenie.

Bardzo ważną kwestią jest prywatność. Senior powinien mieć osobny pokój, gdzie będzie mógł gromadzić bliskie sercu pamiątki, drobiazgi i przedmioty. Jeżeli myślimy o przeprowadzce, dołóżmy starań, by w nowym miejscu znalazły się choć pojedyncze meble, które osoba starsza zna. Zdarza się, że w ramach bezpieczeństwa drzwi do pokoju naszego bliskiego muszą pozostawać otwarte. Wtedy dobrze jest tak umeblować pomieszczenie, żeby zapewnić mu choć minimum prywatności. I przede wszystkim wspierać go rozmową wtedy, gdy tego potrzebuje, a kiedy chce zostać sam – uszanować jego prośbę.

Rola odżywiania w opiece nad rodzicem

Istotnym aspektem życia osoby starszej jest wprowadzenie zdrowych nawyków. Zachęcajmy naszego bliskiego do aktywności fizycznej i umysłowej, a także dbajmy o jego zdrowy sen i właściwe odżywianie. Pełnowartościowa dieta jest ważna także w podeszłym wieku. Z czego powinna się składać? Przede wszystkim z lekkostrawnych posiłków, zawierających wszystkie potrzebne składniki odżywcze. Unikajmy za to przetworzonej żywności, gotowych dań, tłustych i smażonych potraw, fast foodów i gazowanych, słodkich napojów. Lepiej też będzie zrezygnować z soli i ostrych przypraw, a przynajmniej mocno je ograniczyć. Osoby starsze powinny jeść 4-5 niewielkich posiłków dziennie, o odpowiedniej kaloryczności (około 1750 kcal na dobę w przypadku kobiet i 1950 kcal dla mężczyzn). Dopilnujmy, żeby posiłki były smaczne i atrakcyjne wizualnie. Pamiętajmy o potrawach, które nasz rodzic czy dziadek wyjątkowo lubi i podawajmy je często.

Jadłospis dla seniora powinien obejmować: chude mięso, ryby morskie, tłuszcze roślinne i orzechy, jogurty naturalne, warzywa. Niewskazane są produkty wzdymające, jak fasola, grzyby i kapusta. Trudno je strawić i mogą powodować problemy żołądkowe. Niech jeden posiłek w ciągu dnia będzie przygotowywany na ciepło. Do menu wprowadźmy także błonnik, niezwykle pomocny na przykład przy zaparciach. Jego źródłem są: pełnoziarniste produkty zbożowe, suszone owoce, soki warzywne, kasze, brązowy ryż. Osoba starsza powinna wypić około 2 litry wody dziennie. Zadbajmy o to, żeby nasz bliski się nie przejadał. Jeżeli w grę wchodzą choroby takie jak niewydolność nerek, cukrzyca, problemy z wątrobą czy układem pokarmowym, skonsultujmy się z lekarzem. Być może trzeba będzie nieco zmodyfikować dietę.

Codzienna opieka nad rodzicem lub dziadkiem nie jest prosta. Silna więź emocjonalna niekiedy wręcz utrudnia jej sprawowanie. W takim przypadku warto przemyśleć zatrudnienie profesjonalnej opiekunki osoby starszej. Specjalistyczna opieka pozwoli seniorowi na nowo cieszyć się życiem, a nam – czasem spędzanym wspólnie z bliskim.