Osoby starsze często borykają się z pogorszeniem jakości widzenia. Wielu seniorów traktuje to jako normalną kolej rzeczy. Jest w tym trochę racji – wraz z wiekiem oczy, tak jak inne narządy w organizmie, funkcjonują mniej wydajnie. To jednak nie oznacza, że trzeba się na to godzić. Istnieją sposoby, dzięki którym można znacznie poprawić komfort widzenia nawet u osób w podeszłym wieku. Jeśli opiekujesz się starszą osobą z rodziny, warto o nich wiedzieć.
Z biegiem lat widzenie ulega pogorszeniu. Do głosu dochodzą fizjologiczne zmiany wynikające właśnie ze starzenia się. Są to:
Oprócz zmian fizjologicznych w narządzie wzroku mogą się też rozwinąć choroby. Jedną z najczęściej występujących chorób wieku podeszłego jest zaćma. Objawia się ona zmętnieniem soczewki i można ją leczyć jedynie operacyjnie. Lepiej więc nie leczyć się na własną rękę, na przykład kroplami do oczu. Mogą bowiem spowodować uszkodzenia powierzchni oka. Po zabiegu za to pacjent odzyskuje dawną ostrość widzenia.
Drugie popularne wśród seniorów schorzenie to jaskra. Jest podstępną chorobą, bo często nie daje żadnych objawów, a pacjenci dowiadują się o niej, kiedy jest bardzo zaawansowana. Leczenie polega na hamowaniu rozwoju jaskry. Okuliści zalecają krople do oczu regulujące ciśnienie w gałce ocznej.
Trzecia, trudna do leczenia choroba to zwyrodnienie plamki żółtej, czyli ADM. Na początku chory widzi normalnie, jedynie centrum obrazu jest zniekształcone. Zniekształcenie to stopniowo zamienia się w ciemną plamę i widoczne są tylko kontury obrazu. Schorzenie leczy się za pomocą zastrzyków wewnątrzgałkowych albo specjalnych lup, które poprawiają widzenie.
Dbanie o zdrowe oczy zaczyna się od dobrych nawyków. Wystarczy wypracować proste rytuały i pilnować ich regularności. Warto też pamiętać o kilku zasadach, które mogą spowolnić albo zahamować rozwój choroby. Nawet codzienne czynności mogą wpłynąć pozytywnie na zdrowie oczu. Dobrze jest też zachęcić bliską osobę, żeby przynajmniej raz w roku skontrolowała wzrok u okulisty. Jeśli rodzic lub dziadek choruje na nadciśnienie, cukrzycę albo jedną z wyżej wymienionych chorób, wizyty powinny odbywać się częściej. Senior, który jest pod stałą opieką specjalisty, ma szansę na wczesne rozpoznanie ewentualnej choroby i szybkie podjęcie leczenia.
Dolegliwości związane z zespołem suchego oka są dla seniora nieprzyjemne. Osoba starsza skarży się na pieczenie i swędzenie oczu, uczucie, jakby w oku znajdował się piasek albo ciało obce, a także na okresowe zaburzenia widzenia. Rozwiązaniem jest tutaj stosowanie dobrej jakości kropli do oczu, a także pamiętanie o tym, by często mrugać. Warto też zainstalować w mieszkaniu rodzica lub dziadka nawilżacz powietrza. Zachęćmy seniora do wykonywania prostych ćwiczeń wzroku: patrzenia na przemian blisko i w dal. Dzięki temu oczy odpoczną i odzyskają optymalny poziom nawilżenia.
Niedocenianym aspektem, który też wpływa na dobry wzrok seniora, jest dieta. Badania pokazują, że odpowiednio zbilansowane menu może ograniczyć ryzyko pojawienia się chorób oczu (tych związanych z wiekiem). Dopilnujmy więc, żeby w diecie osoby starszej nie zabrakło przeciwutleniaczy, czyli luteiny i zeaksantyny. Są to naturalne barwniki roślinne, które występują również w siatkówce ludzkiego oka jako barwnik plamki żółtej. Zabezpieczają one oko przed niekorzystnym wpływem sztucznego oświetlenia. To jedna z przyczyn tak zwanego stresu oksydacyjnego, powodującego powstawanie wolnych rodników tlenowych. Przez nie dochodzi do utleniania komórek lipidowych i uszkodzenia białek obecnych w soczewce oka, a co za tym idzie – do rozwoju jaskry i zaćmy. Lepiej więc zapobiegać, niż leczyć. Luteinę znajdziemy w jarmużu, szpinaku, sałacie, czerwonej papryce, brokułach, brukselce i kukurydzy.
Osoby starsze często bagatelizują nawet dokuczliwe objawy chorobowe. Nie inaczej jest z wadą wzroku. Czasem seniorzy przez długie lata noszą zbyt słabe okulary, kupują je na targu i cały czas odkładają wizytę u okulisty. Naszym zadaniem jest więc przekonanie rodzica czy dziadka, że tylko badanie u specjalisty daje szansę na wykrycie istniejących schorzeń i zahamowanie ich. Opieka nad osobą starszą obejmuje więc także troskę o jej oczy. Przypominajmy bliskiemu o regularnych wizytach u okulisty, dbajmy o zdrową dietę seniora i o zmianę jego przyzwyczajeń na te korzystne dla oczu.