Choroby wieku podeszłego

Choroby wieku podeszłego, nazywane również chorobami starczymi, to grupa schorzeń pojawiających się szczególnie często u seniorów. Szacuje się, że około połowa osób starszych w Polsce zmaga się z wieloma chorobami, które utrudniają ich codzienne funkcjonowanie. Wg tych samych statystyk, jedynie co 5 osoba starsza nie uskarża się na żadne choroby. Proces coraz szybszego starzenia się społeczeństwa ma wpływ na to, że choroby wieku podeszłego są i będą diagnozowane coraz częściej.

W artykule przybliżymy przyczyny i skutki najczęstszych chorób osób starszych. Opiszemy cukrzycę typu C, wyjaśnimy, co to jest osteoporoza, choroby Alzheimera i Parkinsona, a także naświetlimy z czym wiąże się nadciśnienie tętnicze u osób w podeszłym wieku.

Cukrzyca typu C

Prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy u osób starszych wzrasta po 60 roku życia. Schorzenie to jest najczęściej diagnozowane u seniorów z nadwagą. Ryzyko zachorowania jest znacznie wyższe u osób z chorobami towarzyszącymi i niepodejmujących aktywności fizycznej. Cukrzyca u osób starszych może skutkować powikłaniami. Dotykają one niemal połowy chorujących. Wśród najczęstszych następstw możemy wyróżnić zaburzenia wzroku i niewydolność nerek, a u jednego na 25 chorych, występuje również tzw. stopa cukrzycowa.

Osteoporoza

Co to jest osteoporoza? Jest to choroba szkieletu prowadząca do złamań kości, które mogą występować również po niewielkim urazie. Mówimy wtedy o złamaniach osteoporotycznych. Najczęściej dotyczą one kręgosłupa, kości przedramiennej i szyjki kości udowej, ale mogą wystąpić także w innych lokalizacjach. Nadmierna podatność kości na uszkodzenie w osteoporozie wynika ze zmniejszenia gęstości mineralnej kości i zaburzenia ich struktury i jakości. Istnieje wiele czynników, które mogą przyspieszyć przebieg choroby.

Rozwój osteoporozy mogą przyspieszyć:

• nieprawidłowa dieta (głównie mała podaż wapnia, witaminy D oraz niedożywienie),
• palenie tytoniu,
• nadużywanie alkoholu,
• znikoma aktywność fizyczna,
• oraz niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne.

Większości z nich można zapobiegać poprzez zmianę stylu życia.

Nadciśnienie tętnicze

Powszechnie przyjmuje się, że przyczyną nadciśnienia tętniczego u osób w podeszłym wieku mogą być czynniki dziedziczno-genetyczne, otyłość oraz zaburzenia nerwowe. Wpływ mogą mieć również problemy z regulacją wyższych ośrodków nerkowych. Mogą one być warunkowane stałym napięciem psychicznym czy poczuciem odpowiedzialności.

Dla orientacji osób cierpiących na nadciśnienie istotne jest rozróżnienie:

• Okresu nadciśnienia chwiejnego, tzn. okresu, w którym istnieje wprawdzie podwyższone
  ciśnienie tętnicze, ale stopień jego podwyższenia wykazuje pewne wahania.
• Okresu nadciśnienia utrwalonego, o którym mówimy wtedy, gdy mamy do czynienia ze
  stale podwyższonym ciśnieniem krwi – zarówno skurczowym, jak i rozkurczowym.

Wśród charakterystycznych objawów nadciśnienia tętniczego u osób starszych można wymienić uderzenia gorąca, nadmierną potliwość, kołatanie serca, zawroty i bóle głowy czy duszności.

Ponieważ nadciśnienie to bardzo częsty problem u osób w podeszłym wieku, zaleca się im codzienne monitorowanie ciśnienia. Pomiary warto spisywać, żeby w razie kontroli lekarz mógł przepisać odpowiednie leki.

Oprócz leczenia farmakologicznego seniorzy powinni zadbać o odpowiednią ilość wypoczynku. Relaks oraz zdrowy sen mogą istotnie zminimalizować stres, który źle wpływa na ciśnienie tętnicze.

Choroba Parkinsona

Ta choroba dotyka głównie osób po 60 roku życia. Jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Jej przyczyną jest obumieranie komórek nerwowych znajdujących się w części mózgu zwanej istotą czarną.

Objawy choroby Parkinsona narastają powoli i stopniowo. Początkowo są niespecyficznie. Chory jest osłabiony, łatwo się męczy i wykazuje pewną niezgrabność. Nasilenie objawów łączy się z zaburzeniami równowagi, spowolnieniem ruchowym, pochyleniem sylwetki i drżeniem rąk (rzadziej nóg i głowy). Bardzo często objawy choroby powodują problemy z wykonywaniem codziennych czynności życiowych.

W leczeniu Parkinsona stosuje się wiele leków farmakologicznych, ale najważniejszym z nich jest prekursor dopaminy – L-DOPA.

Choroba Alzheimera

Jest ona najczęstszą przyczyną otępienia u osób powyżej 65 roku życia.
Charakterystycznym objawem tej choroby są zaburzenia pamięci, które spowodowane są zanikiem tkanki mózgowej. W późnej fazie choroby często występują również problemy z samodzielnym przyjmowaniem posiłków.

Czynniki, które mogą wspomagać rozwój choroby:

• wiek powyżej 65 lat,
• urazy głowy,
• nadciśnienie tętnicze,
• podwyższony poziom cholesterolu LDL,
• cukrzyca,
• zakażenie wirusem opryszczki (Herpes Simplex),
• niski stopień edukacji (zaobserwowano, iż osoby ze średnim i wyższym wykształceniem rzadziej zapadają na chorobę Alzheimera),
• predyspozycje genetyczne (mutacje w określonych genach).

Wraz z postępem choroby występują:

• Afazja, czyli zaburzenia mowy, trudności w doborze słów i nazywaniu przedmiotów.
• Apraksja, czyli niezdolność wykonywania wyuczonych ruchów, np. posługiwania się
  sztućcami, pisania, czytania.
• Agnozja, czyli zaburzenia słyszenia i widzenia, zaburzenia czynności wykonawczych – ubierania się, gotowania, jedzenia.

Ponieważ nie są znane przyczyny prowadzące do choroby Alzheimera, sposoby jej leczenia są póki co ograniczone. W początkowym etapie choroby można stosować leki zwiększające ogólną aktywność chorego, w tym pamięć. Korzystnie wpływają też leki poprawiające metabolizm mózgowy i zwiększająca przepływ krwi przez mózg.

Inne częste choroby osób starszych

Poza schorzeniami opisanymi powyżej, w grupie chorób wieku podeszłego możemy wyróżnić:

• inkontynencję, czyli nietrzymanie moczu,
• choroby zwyrodnieniowe stawów,
• krzywicę,
• choroby oczu – jaskra i zaćma,
• nowotwory,
• depresję,
• podwyższony poziom cholesterolu,
• zaburzenia funkcji poznawczych.