Opieka nad osobą niezdolną do ruchu

Niepełnosprawność bliskiego zawsze jest trudną sytuacją – a zwłaszcza wtedy, gdy nie mieliśmy szansy się do niej przygotować. Trzeba bowiem nie tylko pogodzić się z nową rzeczywistością, ale też przystosować dom do nowych potrzeb seniora. Opieka nad osobą niepełnosprawną to również dbanie o jej higienę i dobre samopoczucie. Na szczęście istnieją pewne sposoby, dzięki którym zajmowanie się chorym rodzicem lub dziadkiem będzie łatwiejsze.

Sprzęty ułatwiające opiekę nad bliskim

Opiekując się niepełnosprawnym seniorem, mamy do wykonania wiele różnorodnych zadań. Bliskiej osobie trzeba pomóc w przemieszczaniu się w razie potrzeby, myć ją, przebierać, a nawet karmić. W wielu przypadkach konieczna jest także rehabilitacja. Jeżeli więc nie przystosowaliśmy mieszkania lub domu, trudno nam będzie spełniać te obowiązki. Warto więc zainwestować w specjalne przedmioty i urządzenia, które ułatwią nam opiekę nad osobą niepełnosprawną. Są to chociażby:

• Mata poślizgowa – z jej pomocą będziemy w stanie przesuwać i obracać seniora leżącego na łóżku. Dzięki niej unikniemy nadmiernych przeciążeń kręgosłupa.
• Folia poślizgowa – działa na podobnej zasadzie, ale obecnie jest najnowszym rozwiązaniem dostępnym na rynku. Opiekunowie osób starszych coraz chętniej z niej korzystają.
• Dysk obrotowy – pomaga w obracaniu niepełnosprawnego siedzącego na łóżku albo na krześle. W zależności od potrzeb można wybrać wersję miękką lub twardą dysku.
• Taboret prysznicowy – ułatwi seniorowi kąpiel, zwłaszcza gdy nie mamy do dyspozycji wanny. Zwykle używają go osoby, które są w stanie choć w małym stopniu samodzielnie się poruszać.
• Ławeczka do wanny – nakłada się ją na brzeg wanny tylko na czas kąpieli, a później można ją zdjąć, złożyć i schować. Dzięki temu nie utrudni innym domownikom korzystania z łazienki.
• Poręcze i uchwyty – instalujmy je wszędzie, gdzie tylko mogą być potrzebne. Szczególną uwagę zwróćmy na łazienkę – płytki i kafelki są śliskie, więc nietrudno o wypadek.
• Wózek prysznicowo-toaletowy – z jego pomocą można umyć osobę niepełnosprawną bez konieczności podnoszenia i przenoszenia jej. Seniorowi łatwiej też załatwiać potrzeby fizjologiczne.
• Winda – to specjalne urządzenie, które pomaga niepełnosprawnym przemieszczać się w górę i dół schodów. Doskonale sprawdza się w domach jednorodzinnych, gdzie występuje różnica poziomów.

Profilaktyka odleżyn u niepełnosprawnego seniora

Osoby starsze tracą możliwości ruchowe z wielu powodów. Należą do nich chociażby zaawansowany wiek czy postępujące choroby przewlekłe. W niektórych przypadkach senior pozostaje niepełnosprawny na stałe. Opieka nad taką osobą jest bardzo wymagająca. Opiekun musi wykazać się dużym zaangażowaniem, zwłaszcza w temacie profilaktyki odleżyn. Są to rany tworzące się na skórze, a z czasem rozszerzające się na tkanki mięśni i kości. Występują w miejscach, które stykają się z podłożem – najczęściej materacem. Ucisk powoduje zaburzenia krążenia i niedotlenienie poszczególnych tkanek, a w rezultacie ich obumieraniem. Na początku odleżyny wyglądają jak niewielkie zaczerwienienie, ale dość szybko zaczynają dawać o sobie znać silnym bólem. W późniejszej fazie dochodzi pękanie naskórka i pojawianie się pęcherzy. Jeżeli rozwój odleżyn nie zostanie zahamowany, może dojść do martwicy tkanek, prowadzącej do poważnego zakażenia, a nawet do śmierci. Dlatego tak ważna jest profilaktyka.

Jak zapobiegać odleżynom? Przede wszystkim warto zadbać o to, by nasz bliski od czasu do czasu zmieniał pozycję. Co 1-2 godziny modyfikujmy ułożenie chorego – odwracajmy go na drugi bok, nieco przemieszczajmy. Dzięki temu skóra zostaje dotleniona, a obszary, gdzie występuje największy ucisk na tkanki, odciążone. Warto przygotować sobie harmonogram odwracania seniora. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której będzie on zbyt często leżał na tym samym boku. Bardzo ważny jest też odpowiedni materac, najlepiej przeciwodleżynowy. A co zrobić, gdy odleżyny już się pojawiły? Wtedy trzeba jak najszybciej rozpocząć leczenie. Jeśli rany nie są jeszcze rozległe, wystarczy pielęgnacja skóry. Jeżeli jednak doszło już do martwicy, konieczna będzie operacja. Warto więc skonsultować się z lekarzem, który doradzi, co zrobić.

Codzienna opieka nad osobą niepełnosprawną

Jednym z najważniejszych aspektów opieki nad niepełnosprawnym seniorem jest jego higiena. Jeżeli nasz bliski nie jest w stanie się poruszać, najlepszym wyjściem będzie toaleta przeprowadzana w łóżku. Warto przy tym stosować się do kilku zasad. Ciało seniora należy myć od góry do dołu, a do poszczególnych jego partii używać innych kosmetyków. Po myciu trzeba dobrze osuszyć całe ciało ręcznikiem, by zapobiec odparzeniom. Podczas mycia bądźmy delikatni, a jeśli nasz bliski jest w stanie umyć jakąś część ciała, pozwólmy mu na to. Higiena osobista jest szczególnie ważna w przypadku, gdy osoba starsza cierpi na inkontynencję.

Opieka nad osobą niepełnosprawną to nie tylko pomoc w codziennych czynnościach i dbanie o higienę. Równie istotna jest codzienna aktywność, która pomaga w utrzymaniu pewnej dozy sprawności. Opiekun osoby starszej powinien więc wprowadzać proste ćwiczenia, jak zginanie łokci, kolan oraz podnoszenie nóg i rąk. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy nasz bliski może je wykonywać, warto skonsultować się z fizjoterapeutą.