Przewlekłe choroby osób starszych a ich zachowanie

Niektóre zachowania seniorów mogą być kłopotliwe dla opiekujących się nimi bliskich. Agresja, gniew, niechęć do współpracy z opiekunem czy do aktywności – to tylko niektóre z nich. Często źródłem takiego zachowania są przewlekłe choroby osób starszych. Opieka nad chorym rodzicem czy dziadkiem staje się więc wyzwaniem. Jak zrozumieć sytuację seniora i zaopiekować się nim w sposób, jakiego potrzebuje?

Nastrój bliskiego seniora zmienia się w chorobie

Wraz z postępującym procesem starzenia w organizmie zachodzą zmiany. Niektóre z nich powodują typowe dla seniorów dolegliwości. Przykładem może być chociażby słabsza kondycja fizyczna. Osoba starsza, która skarży się na silne, przewlekłe bóle, mniej chętnie będzie się ruszała. Dodajmy do tego możliwość wystąpienia i rozwoju schorzeń otępiennych – chory nie ma zaufania nawet do najbliższych osób. Strach przed bólem sprawia, że na propozycje podjęcia jakiejkolwiek aktywności rodzic lub dziadek może reagować gwałtownie. Niektórzy seniorzy bywają drażliwi i zniecierpliwieni, inni agresywni. Warto więc zastanowić się, jakie są powody takiego zachowania. To ułatwi nam codzienną opiekę nad chorym rodzicem albo dziadkiem.

Kluczem do sukcesu będzie tutaj pozytywne nastawienie i zrozumienie dla trudnej sytuacji bliskiego seniora. Jeżeli osoba starsza reaguje nieadekwatnie do sytuacji, nie chce zmian czy targają nią skrajne emocje – nie naciskajmy. Nawet, jeżeli coraz trudniej zachęcić ją do zwyczajnych, codziennych czynności, bądźmy cierpliwi. Konieczna też będzie empatia i zaangażowanie. Dzięki temu będziemy w stanie znaleźć nowe, skuteczne sposoby na uspokojenie sytuacji.

Choroby osób starszych: jak wpływają na seniora

Jeśli napotkamy kryzysową sytuację, pamiętajmy, że kłopotliwe zachowania wcale nie muszą być złą wolą osoby starszej. W takich momentach działa ona nieświadomie, a powodem jej reakcji są objawy chorobowe. Jakie schorzenia mogą utrudnić nam opiekę?

• Przewlekłe choroby: zwykle postępują z czasem i mają charakter nieodwracalny. Pociągają za sobą konieczność zmiany nawyków, a na dodatek senior często stopniowo traci kontrolę nad własnym życiem. To może prowadzić do gwałtownych zachowań. Jak sobie z tym radzić? Przede wszystkim zachować spokój i nie brać do siebie tego, co bliski mówi w chwilach złości. Zadbajmy, żeby osoba starsza czuła się bezpieczna i kochana przez innych. A jeżeli mamy wrażenie, że stan zdrowia rodzica lub dziadka się pogarsza, skontaktujmy się z jego lekarzem prowadzącym.
• Schorzenia otępienne: sprawiają, że osoba starsza czuje frustrację, stres i lęk przed przyszłością. Objawy postępują, a senior musi zmagać się z pogarszającą wciąż pamięcią, zaburzeniami orientacji czy problemami w rozumieniu rzeczywistości. Rodzicowi czy dziadkowi świat jawi się jako zupełnie nieznany, inny od tego, co zapamiętał. Pomocne mogą tu okazać się proste ćwiczenia pamięci, ale przede wszystkim rozmowa, uśmiech i cierpliwość.
• Niepełnosprawność: życie niepełnosprawnych osób starszych jest bardzo trudne. Sytuacja, w jakiej się znajdują, powoduje stres, nieufność do innych, rezygnację, gwałtowne zmiany nastroju czy nawet depresję. A depresja u seniora jest chorobą, która wcale nie zdarza się rzadko. Bliski może się izolować, nie chcieć pomocy lub reagować agresją na tego typu sugestie. W takich chwilach niezwykle ważne jest wsparcie, którego możemy udzielić osobie starszej. Zachęcajmy ją do aktywności i samodzielności, chwalmy za każdą próbę.

Jak sobie poradzić z trudnym zachowaniem seniora?

Przede wszystkim zastanówmy się, czy zachowania, które nas niepokoją, zdarzają się często. Jeśli gniew, agresja lub apatia pojawiają się wyłącznie w sytuacjach stresowych – mamy odpowiedź. Postarajmy się ograniczyć seniorowi stres. Zadbajmy o jego zdrowy sen, zachęćmy do spacerów na świeżym powietrzu (jeśli jego stan zdrowia na to pozwala) i organizujmy spotkania z bliskimi, których osoba starsza lubi. Wspólnie spędzony czas, śmiech i trochę ruchu pozwolą pozbyć się napięcia emocjonalnego. Jeżeli rodzic lub dziadek reaguje w niepożądany sposób na pewne tematy, słowa lub wspomnienia, unikajmy ich. Rozmawiając z chorą osobą starszą, postawmy też na szybkie wyjaśnianie nieporozumień. Kiedy senior zaczyna robić się nerwowy, wytłumaczmy mu zaistniałą sytuację i powiedzmy, czego może się spodziewać.

Jak reagować, gdy bliska osoba zachowuje się w sposób, który trudno nam zaakceptować? Najlepiej spokojnie, ale stanowczo wyrazić swoją dezaprobatę. Brak uśmiechu i poważny ton głosu zasygnalizują seniorowi, że nie życzymy sobie takiego zachowania. Używajmy krótkich, prostych zdań i pamiętajmy o utrzymywaniu kontaktu wzrokowego. Zdarza się też, że choroby starszych ludzi są bardzo zaawansowane. Może być nam wtedy trudno poradzić sobie z opieką nad chorym rodzicem czy dziadkiem. Nie obawiajmy się więc poprosić o pomoc profesjonalnej opiekunki. Wykwalifikowana osoba będzie wiedzieć, jak postępować z seniorem. Pamiętajmy, że każdy ma czasem chwile bezsilności i braku cierpliwości – a nasze nastawienie wpływa na samopoczucie bliskiej osoby starszej.